Një përshkrim i krijuar nga AI i një droni mbikëqyrës që fluturon mbi Teheran Ndërsa pakënaqësia zjen në Iran dhe zemërimi publik po afrohet drejt shpërthimit, regjimi klerikal ka filluar të vendosë mbikëqyrje ushtarake në periferi të Teheranit, në atë që duket si një masë parandaluese sigurie dhe një paralajmërim për një popullsi të trazuar.
Më 3 qershor, kryetari i bashkisë së Teheranit, Alireza Zakani, zbuloi një plan të gjerë monitorimi ajror që mbulon gati 6,000 kilometra katrorë të perimetrit të ashtuquajtur “urban” të kryeqytetit. I prezantuar si një projekt bashkiak për të luftuar ndërtimet e paligjshme, plani po zbatohet në partneritet të plotë me Korpusin e Gardës Revolucionare Islamike (IRGC) dhe Universitetin Imam Hossein të lidhur me të – një fakt që zbulon qartë qëllimin e vërtetë.
“Nëse nuk arrijmë të monitorojmë këtë hapësirë, do të përballemi me sfida të rënda sigurie dhe korrupsion ekonomik e social,” tha Zakani, sipas Agjencisë së Lajmeve ISNA.
Projekti përfshin mbikëqyrje të vazhdueshme me dronë dhe satelitë, analiza të fuqizuara nga inteligjenca artificiale të imazheve ajrore dhe krijimin e hartave me rezolucion të lartë të integruara në sistemin dixhital të qeverisjes së Teheranit. Zyrtarët pretendojnë se është hera e parë që një program i tillë zbatohet në Iran.
Një operacion ushtarak i maskuar si civil
Ndërsa regjimi e tregton këtë përpjekje si një iniciativë për “qytet të zgjuar”, kritikët dhe disidentët thonë se ky veprim është një militarizim i qartë i qeverisjes urbane. Projekti është një përpjekje e maskuar për të zgjeruar mekanizmat e mbikëqyrjes dhe kontrollit psikologjik të IRGC-së në pritje të protestave masive. Koha nuk është e rastësishme: atmosfera politike e Iranit mbetet shumë e paqëndrueshme, veçanërisht në qytetet e mëdha si Teherani, ku valët e protestave për vështirësi ekonomike, korrupsion dhe shtypje vazhdojnë të rriten nën sipërfaqe.
Plani po kryhet në dy faza ajrore – një gjatë sezonit të gjelbër dhe një tjetër në kushte të thata – duke përdorur fotografi me dronë me precizion të lartë (rezolucion tokësor 10 cm). Sipas deklaratave të vetë bashkisë, qëllimi është të zbulohen “ndryshimet” dhe “shkeljet” në zonat e amortizimit të qytetit. Në realitet, kjo i jep regjimit mjete në kohë reale për të ndjekur tubimet, identifikuar disidentët dhe shtrënguar kontrollin mbi çdo pikë të mundshme të trazirave në të ardhmen.
“Do të përdorim platforma lëshimi, dronë dhe imazhe satelitore për të monitoruar gjithçka nga malet Alborz deri te Shenjtërorja e Imam Khomeinit dhe Autostrada Qom,” tha Gjenerali Hosni Ahangar, kreu i Universitetit Imam Hossein. Kontrata 14-mujore e mbikëqyrjes është tashmë aktive.
Një kryeqytet nën vëzhgim, një popullsi nën kërcënim
Vendosja e këtij projekti vjen mes panikut të hapur të regjimit për mundësinë e një revolte masive në Teheran – zemra politike, ekonomike dhe simbolike e kombit. I tronditur nga ndarjet gjithnjë e më të mëdha fraksioniste, rënia e lirë ekonomike dhe izolimi ndërkombëtar, sistemi në pushtet tani duket i fokusuar në parandalimin e kryengritjeve urbane përmes frikësimit dhe hiper-kontrollit.
Platforma dixhitale Shahriar, e lançuar krahas kësaj rrjete mbikëqyrjeje, po shitet si një mjet për lehtësinë e qytetarëve – por ajo gjithashtu centralizon të dhënat publike, aktivitetin e lejeve të ndërtimit, pronësinë e pronave dhe madje kërkesat e gjurmuara me GPS në një sistem të vetëm që shteti mund ta monitorojë në kohë reale. Ajo që regjimi e quan “transparencë” është në praktikë një zgjerim i fuqive të mbikëqyrjes shtetërore në emër të rendit urban.
Përgatitja për “Të Madhen”
Të brendshmit e regjimit janë të vetëdijshëm për shpërthyeshmërinë unike të Teheranit. Ndryshe nga qytetet më të vogla, protestat në kryeqytet mund të ndezin kolapsin e të gjithë regjimit. Sistemi i ri i mbikëqyrjes – që përdor pajisje ushtarake të IRGC-së për të skanuar, gjurmuar dhe arkivuar – është projektuar për të siguruar që asgjë të mos ndodhë pa u parë.
Megjithëse zyrtarët shmangin referencat e drejtpërdrejta për trazirat publike, gjuha e tyre tradhton qëllimin e tyre. “Mungesa e kontrollit në këtë zonë do të ftonte korrupsion të rëndë,” përsëriti Zakani – një eufemizëm i qartë për disidencën, sfidën dhe frikën e vetë regjimit për humbjen e kontrollit.
Ajo për të cilën po përgatiten në të vërtetë nuk janë shkeljet e zonimit, por një tjetër kryengritje mbarëkombëtare – dhe kësaj here, Teherani do të jetë nën armë, nga lart.
