Friday, March 29, 2024

Media shtetërore e Iranit paralajmëron për “situatën e rrezikshme”

Protestat janë përhapur çdo ditë në të gjithë Iranin. Gjatë protestave të fundit në Isfahan, njerëzit që fillimisht kishin nisur protestat duke kërkuar të drejtat e tyre sociale, filluan të brohorisnin slogane politike. Mediat shtetërore të Iranit kanë ndjerë shqetësimin e shoqërisë dhe e kanë pranuar këtë fakt ditët e fundit.

Vala aktuale e mospajtimit në të gjithë Iranin është për shkak të viteve të korrupsionit të regjimit, shtypjes së njerëzve dhe keqmenaxhimit. Si pasojë, problemet ekonomike dhe sociale janë grumbulluar deri në pikën e shpërthimit.

“Situata në shoqërinë iraniane është përkeqësuar për shkak të keqmenaxhimit të zyrtarëve, veçanërisht nga qeveria e nëntë deri në atë të dymbëdhjetë. Situata ekonomike është bërë shumë më keq se në mesin e viteve 2000”, shkruante e përditshmja shtetërore Jahan-e Sanat më 2 dhjetor.

“Kështu, një pjesë e madhe e shtresës së mesme është bërë e varfër. Dallimet klasore tani janë aq të thella sa ky hendek ka ndikuar në frymën e shoqërisë,” shton Jahan-e Sanat.

“Që nga viti 2009 ka pasur shumë protesta. Këto protesta ishin ose paqësore ose të dhunshme. Klasa shoqërore e përfshirë në secilën protestë ndryshonte nga tjetra”, shkroi Jahan-e Sanat më 28 nëntor.

“Kemi pasur [protestat] e klasës së mesme në vitin 2009 pas zgjedhjeve [të falsifikuara], pastaj të varfërit e frustruar që protestuan në nëntor 2019 pas rritjes së çmimit të karburantit. Së fundmi patëm protestat dhe grevën e fermerëve në Isfahan, një pjesë tradicionale e shoqërisë që nuk kishte protestuar më parë”, shkruan Jahan-e Sanat.

Artikulli shton se nëse regjimi nuk arrin të adresojë kërkesat e popullit, “situata do të bëhet më e ndjeshme”. “Nëse nuk ndodhin këto ndryshime dhe nuk sigurohet kënaqësia e shtresës së ulët, veçanërisht në fushën e ekonomisë dhe të jetesës, situata do të bëhet më e ndjeshme. Tani shohim që protestuesit përfshijnë mësues, punëtorë, shtresa të ulëta dhe sfera të tjera të jetës. Kjo do të thotë se njerëzit janë të vetëdijshëm [për keqbërjet e regjimit]. Kjo është e rrezikshme nëse kërkesat e tyre nuk plotësohen.”

“Ky ndryshim duhet të studiohet me kujdes, sepse ekspertët besojnë se ai tregon ndjeshmërinë e situatës dhe ngre domosdoshmërisht pyetjen se si të silleni me protestuesit”, shton artikulli, duke e quajtur situatën aktuale sociale në Iran “të rrezikshme”.

Jahan-e Sanat më pas pranon se regjimi nuk mund të adresojë kërkesat e njerëzve, kështu që sigurisht që do të përdorte më shumë shtypje.

“Asnjë sundimtar nuk lejon që protestat të avancojnë më shumë se një kufi i caktuar. Sistemi nuk është i pavetëdijshëm për shkallën e pakënaqësisë. Por kjo nuk është mënyra për të zgjidhur problemin. Protestat janë përshpejtuar që nga viti 2009. Në vitin 2018, 2019 dhe tani në 2021, ne ishim dëshmitarë sërish të protestave. Me fjalë të tjera, periudha e protestave bëhet më e gjerë dhe më e përhapur”, shkruan Jahan-e Sanat.

Populli iranian është nën presione të padurueshme ekonomike dhe sociale. “Inflacioni në rritje, i cili tani është mbi 50%, ka ndikuar në jetën e njerëzve. Më shumë familje bëhen të varfëra çdo ditë”, shkruante e përditshmja shtetërore Ebtekar më 28 nëntor.

Ndërsa shumë komentatorë fajësojnë sanksionet ndërkombëtare si arsyen e problemeve financiare të popullit iranian, media shtetërore pranoi se njerëzit po vuajnë pasi regjimi ka shpërdoruar pasurinë kombëtare për aktivitetet e tij keqdashëse.

Një ekspert i lidhur me qeverinë pranoi të shtunën se Teherani kishte shpenzuar 2 trilion dollarë pasuri kombëtare në programin e tij bërthamor. “Vlerësohet se kostoja e programit bërthamor duhet të vlerësohet nga 1.5 deri në 2 trilion dollarë. Duket se vlerësimi fillestar nga eksperti i Organizatës së Buxhetit dhe Planifikimit nuk ishte larg realitetit”, shkruante të shtunën e përditshmja shtetërore Arman, duke cituar Hanizadeh. “Në fakt, rrënja e keqkuptimeve të fuqive të huaja në lidhje me programin bërthamor shkon prapa në faktin se nuk ka asnjë justifikim ekonomik [që regjimi të ndjekë një program bërthamor.]”.

Në një studim të botuar në vitin 2018, Departamenti i Thesarit i SHBA vlerësoi se regjimi i mullahëve siguron 700 milionë dollarë në vit. Sekretari i Përgjithshëm i Hezbollahut, Hassan Nasrallah, në vitin 2016 tha: “Buxheti i Hezbollahut, gjithçka që ha dhe pi, armët dhe raketat e tij, vijnë nga Republika Islamike e Iranit”.

Populli iranian është plotësisht i vetëdijshëm për aktivitetet keqdashëse të regjimit që kanë pllakosur jetën dhe vendin e tyre. Prandaj, protestat po përhapen në të gjithë Iranin. Regjimi iranian nuk mund të shtypë më këto protesta apo të mashtrojë njerëzit. Sapo regjimi shtyp një protestë ose një kryengritje, fillon një tjetër trazirë.

Siç përshkruhet nga media shtetërore e Iranit, kjo situatë është “e rrezikshme” për regjimin dhe një kërcënim real për kontrollin e tij në pushtet.