Më 7 nëntor, Udhëheqësi Suprem i Iranit Ayatollah Ali Khamenei iu drejtua Asamblesë së Ekspertëve, duke theksuar rolin kritik të këtij organi në zgjedhjen e “udhëheqësit të ardhshëm”. Ai shprehu mirënjohjen për gatishmërinë e tyre, duke u kërkuar atyre që të jenë vigjilentë në përmbushjen e kësaj detyre, të cilën e quajti thelbësore për sigurimin e vazhdimësisë së regjimit dhe parandalimin e devijimeve. Asambleja, e themeluar nga themeluesi i regjimit Ruhollah Khomeini, ka për detyrë të zgjedhë liderin suprem – një funksion kyç në sistemin teokratik.
Në fjalët e tij, Khamenei siguroi audiencën e tij, duke thënë: “Lëvizja e sistemit nuk do të ndalet”. Ai theksoi se pas vdekjes së tij, Kuvendi i Ekspertëve do të përcaktojë pasardhësin e tij. Megjithatë, komentet e tij të interpretuara nga shumë njerëz si një njohje delikate e vdekshmërisë së tij dhe një pararojë e pasigurisë për të ardhmen e regjimit mes përshkallëzimit të krizave të brendshme dhe të jashtme.
Reagimet brenda regjimit
Deklaratat e Khameneit shkaktuan një reagim të pazakontë emocional midis Asamblesë së Ekspertëve.
Përfaqësuesit e regjimit u mobilizuan shpejt për t’iu kundërvënë valës së spekulimeve dhe shqetësimeve. Udhëheqësit e lutjeve të së premtes në të gjithë Iranin, të cilët shërbejnë gjithashtu si përfaqësues provincialë të Khameneit, u përpoqën të shpërndanin thashethemet dhe të riinterpretonin komentet e tij.
Kontradiktat dhe spekulimet në rritje
Theksi i tepruar mbi “shëndetin e mirë” të Khameneit vetëm sa përforcoi spekulimet publike. Akuzat për “gënjeshtra” kundër kritikëve dhe natyra e pabashkuar e mbrojtjes së tyre e gërryen më tej besueshmërinë e tyre.
Për shembull, njohja e “Komisionit Sekret” të Asamblesë së Ekspertëve përgjegjës për identifikimin e liderit të ardhshëm vërtetoi pa dashje thashethemet për përgatitjet për një tranzicion lidershipi. Pranime të tilla nxitën perceptimet e cenueshmërisë brenda regjimit, duke theksuar gatishmërinë e tij për një epokë post-Khamenei.
Një krizë legjitimiteti
Ngjarjet e shpalosura dhe përgjigjet e zyrtarëve të regjimit mund të interpretohen në dy këndvështrime. Nga njëra anë, vërejtjet e Khameneit dhe reagimet e mëvonshme mund të pasqyrojnë një përpjekje të llogaritur për të menaxhuar krizën e mundshme të mungesës së tij dhe për të siguruar një transferim të qetë të pushtetit. Nga ana tjetër, ata tregojnë për një krizë më të thellë legjitimiteti, me regjimin që po përballet me pasigurinë për të ardhmen e tij pa figurën e tij qendrore.
Ajo që mbetet e pamohueshme është ndjeshmëria e shtuar e regjimit ndaj thashethemeve dhe lufta e tij për të projektuar stabilitet. Përpjekjet e përsëritura për të mohuar spekulimet rreth shëndetit të Khameneit dhe udhëheqjes së ardhshme, tradhtojnë një frikë të thellë nga një vakum pushteti. Cenueshmëria e regjimit ndaj skenarëve të tillë nënvizon brishtësinë e themeleve të tij dhe rolin kritik që luan Khamenei në ruajtjen e kohezionit.
