Friday, July 26, 2024

Marrëveshja Iran-Kinë nuk mund t’i shpëtojë mullahët

Pas një bujë të madhe rreth politikës së tij “Ktheni sytë nga Lindja”, regjimi iranian finalizoi Programin e tij 25-vjeçar të Bashkëpunimit me Kinën muajin e kaluar. Zyrtarët e regjimit mburreshin për këtë program si një marrëveshje “win-win”, por kur situata u qetësua, u bë e qartë se kjo marrëveshje e turpshme dhe jopatriotike ishte shumë zhurmë për asgjë.

Historia bashkëkohore e Iranit është e mbushur me traktate të neveritshme të nënshkruara nga diktaturat, siç është “Traktati i Turkmenchay” i dinastisë Kajar me Rusinë cariste. Por marrëveshja e fundit e Teheranit me Kinën, duke nxjerrë në ankand pasurinë kombëtare në një vend të huaj, tejkaloi të gjitha marrëveshjet e tjera jopatriotike të dinastive Kaxharë apo Pahlavi.

Cili është programi i bashkëpunimit 25-vjeçar i Iranit me Kinën?

Sipas New York Times në korrik 2020, marrëveshja Iran-Kinë do të “zgjeronte jashtëzakonisht praninë kineze në banka, telekomunikacion, porte, hekurudha dhe dhjetëra projekte të tjera. Në këmbim, Kina do të merrte një furnizim të rregullt me naftë iraniane gjatë 25 viteve të ardhshme- dhe, sipas një zyrtari iranian dhe një tregtari nafte, me zbritje të madhe.”

Për më tepër, marrëveshja do t’i japë Kinës një terren në Lindjen e Mesme me pretekstin e thellimit të bashkëpunimit ushtarak, si trajnimet, stërvitjet, kërkimet e përbashkëta dhe zhvillimi i armëve.

Sipas Times, marrëveshja u finalizua në qershor 2020, por Teherani nuk e bëri publike atë deri më tani.