Ndërsa bisedimet indirekte bërthamore mes Iranit dhe Shteteve të Bashkuara rifilluan sot në Muskat, Oman, dobësia e Teheranit është në shfaqje të plotë. Larg nga projektimi i forcës, kthimi i regjimit iranian në negociata nxjerr në pah një regjim që po përpiqet të shmangë kolapsin e pozicionit të tij strategjik, si brenda vendit ashtu edhe jashtë tij.
Paralelisht me këto bisedime, Ministri i Jashtëm i regjimit, Abbas Araghchi, ka nisur një përpjekje të ngutshme diplomatike drejtuar fuqive evropiane. “Tani topi është në fushën e tyre,” deklaroi Araghchi më herët këtë javë, duke ofruar të udhëtojë në Paris, Berlin dhe Londër për të “nisur një raund të ri bisedimesh” me qëllim parandalimin e aktivizimit të mekanizmit “snapback” sipas Rezolutës 2231 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së përpara afatit të fundvitit.
Gjatë javëve të fundit, Araghchi udhëtoi në Moskë për të takuar Presidentin rus Vladimir Putin dhe Ministrin e Jashtëm Sergey Lavrov, pasuar nga konsultime me zyrtarë të lartë kinezë në Pekin. Duke u përpjekur të projektojë forcë përmes përafrimit me Moskën dhe Pekinin, Araghchi megjithatë theksoi gatishmërinë e tij për të bashkëpunuar me E3.
Qeveritë evropiane kanë reaguar me kujdes, të vetëdijshme për modelin e gjatë të Teheranit për përdorimin e negociatave për të fituar kohë. Asnjë sinjal pozitiv i menjëhershëm nuk ka dalë nga Londra apo Berlini lidhur me propozimet e Araghchit. Ndërkohë, përpjekjet e Teheranit ndaj Rusisë dhe Kinës deri më tani nuk kanë sjellë lehtësim material apo ndaluar izolimin gjithnjë e më të madh ndërkombëtar të Iranit.
Urgjenca pas lëvizjeve të regjimit pasqyron dobësi më të thella të brendshme. Që nga viti 2017, diktatura klerikale është përballur me valë të njëpasnjëshme trazirash të brendshme, që kulmuan me kryengritjet mbarëkombëtare të viteve 2022–2023 që dobësuan rëndë legjitimitetin e saj të brendshëm. Në nivel rajonal, thellësia strategjike e Iranit është gërryer, me pengesa të mëdha për rrjetin e saj të përfaqësuesve dhe humbjen e Sirisë si një aleat i besueshëm.
Pavarësisht pozicionit të saj në përkeqësim, Teherani vazhdon të mbajë një qëndrim të ashpër në negociatat bërthamore. Araghchi përsëriti se ndërsa Irani është “i përgatitur për ndërtimin e besimit,” aktivitetet e pasurimit të uraniumit mbeten “të panegociueshme” — një pikë qendrore e mosmarrëveshjes me Shtetet e Bashkuara dhe Evropën.
Strategjia e përdorur gjatë nga Teherani — vonesa, mohimi dhe mashtrimi — duket se është përsëri në shfaqje. Megjithatë, ndryshe nga e kaluara, regjimi tani përballet me opsione gjithnjë e më të pakta dhe rreziqe në rritje.
Me afatin e snapback që po afron shpejt, muajt e ardhshëm do të testojnë nëse komuniteti ndërkombëtar do të njohë diplomacinë e dëshpëruar të Teheranit për atë që është — një strategji e kontrollit të dëmeve nën presion të jashtëzakonshëm — apo do të bjerë sërish në një cikël marrëveshjesh të përkohshme që lënë çështjet themelore të pazgjidhura.
