Kriza politike dhe ekonomike që rrjedh nga paaftësia e regjimit të Iranit për të marrë vendime në lidhje me faturat e Task Forcës së Veprimit Financiar (FATF) është një manifestim i qartë i bllokimit të tij strukturor dhe menaxherial. Shtyrja e përsëritur e shqyrtimit të këtyre projektligjeve, e cila tashmë është shtrirë në disa vite, nxjerr në pah thellësinë e një krize të rrënjosur në kontradiktat themelore të regjimit.
FATF është një organizatë ndërqeveritare e themeluar në vitin 1989 nga G7 për të luftuar pastrimin e parave dhe financimin e terrorizmit. Qëllimi i tij është të rrisë transparencën në sistemet financiare dhe të frenojë aktivitetet e paligjshme. Vendosja në listën e zezë të kësaj organizate, siç ka ndodhur me regjimin e Iranit, nënkupton izolimin ekonomik të vendit brenda sistemit bankar dhe financiar global.
Pritjet e FATF-së nga krerët e regjimit përfshijnë ratifikimin dhe zbatimin e konventave të Palermos dhe CFT, që synojnë luftimin e krimit të organizuar transnacional dhe financimit të terrorizmit. Për një regjim që vazhdimisht ofron mbështetje financiare për grupet e armatosura të përfaqësuesve dhe rrjetet e kontrabandës, ratifikimi i këtyre projektligjeve përbën një kërcënim të qenësishëm dhe regjimi refuzon të pajtohet.
Regjimi iranian është përballur gjithmonë me kontradikta në pranimin e këtyre projektligjeve. Nga njëra anë, nevoja për t’i shpëtuar izolimit ekonomik dhe për t’u ribashkuar me sistemin financiar global e bën të pashmangshme përmbushjen e FATF. Nga ana tjetër, ratifikimi i këtyre projektligjeve do të impononte kufizime të ashpra ndaj entiteteve si Korpusi i Gardës Revolucionare Islamike (IRGC) dhe do të zvogëlonte kapacitetin e regjimit për të mbështetur grupet përfaqësuese si Hezbollahu në Liban dhe Houthis në Jemen.
Kundërshtarët e këtyre projektligjeve janë qartësisht të vetëdijshëm për tharjen e kanaleve të tyre financiare. Në vitin 2020, Ali Nikzad, në atë kohë nënkryetar i Parlamentit të regjimit, pranoi në mënyrë eksplicite: “Nëse pranojmë FATF, do të thotë të zbulojmë mënyrat se si i anashkalojmë sanksionet. Sepse ne të gjithë e dimë se jemi sanksionuar padrejtësisht nga imperializmi pa asnjë faj tonën. Kjo çështje është vendosur nga partitë demokratike dhe republikane në Amerikë kundër Republikës Islamike, madje edhe sanksionet nga demokratët kanë qenë më të ashpra ndaj Iranit.”
Zhurmë në Kuvend dhe letërshkrim nga 120 deputetë
Ringjallja e çështjes FATF shkaktoi bujë në parlamentin e regjimit. Sapo Mohsen Dehnavi, zëdhënës i Këshillit të Shqyrtimit të Përshtatshmërisë, njoftoi se aspekte të ndryshme të projektligjeve të FATF-së do t’i nënshtroheshin shqyrtimit teknik dhe ekspert në komisionet e këshillit, anëtarët e parlamentit u përplasën me njëri-tjetrin. Situata u përshkallëzua deri në pikën ku kryeparlamentari Mohammad Bagher Ghalibaf duhej të ndërhynte për të qetësuar rrëmujën.
Ndërkaq, bie në sy reagimi i Ali Shamkhani, këshilltar i afërt i Khameneit. Ai shkroi në X: “Shqyrtimi i projektligjeve CFT dhe Palermos në Këshillin e Përshtatshmërisë është një mundësi për shkëmbimin e mendimeve të ekspertëve, jo një vend për të përdorur terma si tradhti. Gjykimi i dobët në veprimet politike, përveçse jokonstruktiv, vetëm nxit mosmarrëveshjet politike dhe thellon ndarjet.”
Ky njohje zbulon se ekonomia e falimentuar e regjimit është ndërtuar mbi anashkalimin e sanksioneve, kërkimin e qirasë, shpenzimet ekstravagante, vjedhjet astronomike dhe aktivitetet e errëta. Miratimi i këtyre projektligjeve jo vetëm që do t’i privonte fraksionet e ndryshme të regjimit nga këto mjete, por gjithashtu do t’i hapte rrugën ndjekjes ndërkombëtare të disa prej veprimeve të tij.
Kontradiktat themelore dhe bllokimi që rezultojnë
Kjo situatë kontradiktore e ka futur regjimin në një ngërç, duke intensifikuar një valë të re luftimesh dhe konfliktesh midis fraksioneve të tij.
Nga ana tjetër, vonesat në vendimmarrje nënkuptojnë izolim të vazhdueshëm ekonomik, duke përkeqësuar krizën e jetesës për njerëzit. Kjo nxit pakënaqësi shpërthyese, duke siguruar energji për kryengritjet dhe përmbysjen përfundimtare të regjimit.
Regjimi klerik, i mbërthyer në një ngërç, tani përballet me dy zgjedhje të vështira: ose të pranojë FATF-në, e cila do të rezultonte në reduktimin e burimeve financiare për forcat e tij të shpërndara dhe të lëkundura për aktivitete terroriste dhe luftënxitës dhe pastrim parash, ose të vazhdojë të kundërshtojë FATF-në, duke u angazhuar efektivisht në atë që disa figura të regjimit e kanë quajtur “vetësanksionues”, duke e sjellë vendin më pranë kolapsit ekonomik. Kjo është në thelb një zgjedhje midis “vetë-shkatërrimit të shpejtë” dhe “vetë-shkatërrimit gradual”.
Kjo krizë, si krizat e tjera brenda regjimit, tregon se çfarëdo që të bëjë, nuk mund të shpëtojë nga krizat që ka përfshirë regjimin dhe me kalimin e kohës bota vjen në këtë përfundim se e vetmja zgjidhje është ndryshimi i regjimit në Iran.
){kind=link}