Bob Blackman
E shtunë, 28 qershor 2025
Një armëpushim i brishtë mes Izraelit dhe Iranit hedh dritë mbi paqëndrueshmërinë e teokracisë sunduese të Iranit. Por përtej titujve të lajmeve për raketa dhe kundërsulme, zhvillohet një revolucion më i heshtur – një që nuk po zhvillohet nga kryeqytetet e huaja apo dhomat e luftës, por nga sheshet e qyteteve dhe qelitë e burgjeve brenda vetë Iranit.
Bota duhet ta njohë këtë rezistencë për atë që është: një forcë e organizuar, legjitime me një vizion të besueshëm demokratik. Më e rëndësishmja, duhet të kuptojë se rruga drejt një Irani të lirë nuk mund të shtrohet nga ndërhyrjet e huaja, por vetëm nga duart e popullit iranian.
Për vite me radhë, Republika Islamike ka qenë në prag të kolapsit, jo vetëm për shkak të sanksioneve, por për shkak të kalbjes së saj të brendshme. Korrupsioni endemik, keqmenaxhimi ekonomik dhe shtypja e dhunshme e disidencës kanë gërryer themelet e regjimit.
Kombi ka përjetuar tre kryengritje të mëdha që nga viti 2017, secila më e madhe dhe më sfiduese se e fundit. Protestat e vitit 2022, të ndezura nga vrasja e Mahsa Aminit, nuk kishin të bënin vetëm me hixhabin e detyruar – ato ishin një refuzim i një sistemi politik që sundon përmes frikës, jo përmes pëlqimit.
Tani, ndërsa klerikët sundues të Iranit provokojnë luftë jashtë vendit, duke shpresuar të nxisin ndjenja nacionaliste, kjo strategji po dështon. Hendeku mes regjimit dhe popullit po thellohet. Shumë iranianë, veçanërisht brezi i ri, e shohin qartë se fiksimi i regjimit për eksportimin e ideologjisë dhe kundërshtimin e Perëndimit është shkaku i vërtetë i izolimit të tyre global dhe vuajtjeve të brendshme.
Megjithatë, kjo rezistencë nuk është kaos – ajo është e organizuar. Në krye të saj qëndron Këshilli Kombëtar i Rezistencës së Iranit (NCRI), një koalicion që ka punuar prej kohësh për ndërtimin e një republike laike dhe demokratike.
I udhëhequr nga Maryam Rajavi, e cila kohët e fundit foli në Parlamentin Evropian, NCRI propozon një plan të zbatueshëm post-teokratik: zgjedhje të lira brenda gjashtë muajve, një kushtetutë e re demokratike dhe një angazhim i fortë për barazi gjinore dhe të drejta të pakicave.
Grupi kryesor i saj, Organizata Popullore Moxhahedin e Iranit (PMOI/MEK), ka qenë kyçe në mobilizimin dhe mbajtjen e protestave mbarëkombëtare përmes Njësive të Rezistencës, aktiviteti i të cilave brenda vendit është i pakrahasueshëm.
Kjo nuk është një fantazi. Është një lëvizje me strategji, strukturë dhe qëndrueshmëri në bazë. Slogani i saj – “Poshtë Diktatori, qoftë ai Shah apo Lideri Suprem” – refuzon si regjimin klerikal ashtu edhe kthimin në monarki. Kjo qartësi duhet të qetësojë vëzhguesit perëndimorë të shqetësuar për një vakum pushteti. Themelet për një Iran demokratik po vendosen tashmë.
Pra, çfarë duhet të bëjë Perëndimi?
Ai duhet t’i rezistojë tundimit të ndryshimit të regjimit nga lart poshtë. Historia është plot me ndërhyrje të tilla që kanë prodhuar më shumë paqëndrueshmëri se liri. Iranianët janë më se të aftë të rrëzojnë shtypësit e tyre – ata tashmë po e bëjnë punën e vështirë. Ajo që u nevojitet tani është njohja. Kjo do të thotë njohje zyrtare perëndimore e të drejtës së tyre për të rezistuar dhe e NCRI-së si një alternativë legjitime.
Përshkallëzimi ushtarak mund të dobësojë regjimin përkohësisht, por në fund të fundit, ndryshimi i regjimit mund të arrihet vetëm nga populli iranian dhe lëvizja e tyre opozitare demokratike.
Prandaj, fokusi duhet të mbetet te fuqizimi i iranianëve për të siguruar të ardhmen e tyre.
Ditët e mullahëve janë të numëruara. Mënyra se si ata bien dhe çfarë ngrihet në vendin e tyre ka rëndësi të madhe.
Perëndimi ka një zgjedhje: ose të mbështesë popullin iranian në luftën e tyre në bazë për demokraci, ose të rrezikojë përsëritjen e gabimeve të së kaluarës duke imponuar zgjidhje nga jashtë.
Një Iran i lirë nuk do të lindë në mërgim – ai do të formësohet në rrugët e Teheranit, Shirazit dhe Isfahanit. Le të udhëheqin ato zëra.
Bob Blackman është deputet konservator për Harrow East dhe Kryetar i Komitetit 1922
