Më 29 mars, Amnesty International publikoi raportin e saj vjetor që vlerëson situatën globale të të drejtave të njeriut. Katër faqe të këtij raporti gjithëpërfshirës hedhin dritë mbi situatën e mjerueshme të të drejtave të njeriut në Iran nën teokracinë e pushtetit udheheqes.
Përveç trajtimit të shkeljeve sistematike të të drejtave të njeriut nga regjimi iranian, si numri i lartë i ekzekutimeve për kokë banori dhe përdorimi i torturës për të marrë rrëfimet nga të burgosurit, raporti i Amnesty i referohet gjithashtu krimit më të keq të regjimit iranian kundër njerëzimit, që është masakra e 1988 e mijëra njerëzve të burgosur politikë.
Raporti i Amnesty i referohet kryesisht ngjitjes së Ebrahim Raisit në presidencë, përderisa ai është një autor i njohur i gjenocidit të vitit 1988 dhe luajti një rol kyç gjatë asaj ngjarje tragjike si anëtar i të ashtuquajturit “Komisioni i Vdekjes”.Në Iran, Ebrahim Raisi u ngrit në presidencë në vend që të hetohej për krime kundër njerëzimit në lidhje me zhdukjet masive të detyruara dhe ekzekutimet jashtëgjyqësore të vitit 1988”, thuhet në raport.
Amnesty nënvizon se ngjitja e Raisit në presidencë pasqyron “mosndëshkimin sistemik në Iran”. Raporti i organizatës i referohet gjithashtu bojkotit të paprecedentë elektoral të zgjedhjeve të rreme presidenciale të regjimit në qershor, të cilat rezultuan në presidencën e Raisit.
Vlen të theksohet se pas shpalljes se Raisit si fitues nga regjimi, zonja Agnes Callamard, sekretarja e përgjithshme e Amnesty-së, nënvizoi se “Ebrahim Raisi është ngritur në presidencë në vend që të hetohej për krimet kundër njerëzimit të vrasjes, zhdukjes me forcë dhe torturës. , është një kujtesë e zymtë se pandëshkueshmëria mbretëron suprem në Iran.” Kriza e mosndëshkimit në Iran u theksua gjithashtu nga shtatë ekspertë të OKB-së për të drejtat e njeriut, duke përfshirë Callamard, në dhjetor 2020.
Ekziston një mosndëshkim sistematik që eshte shijuar nga ata që urdhëruan dhe kryen ekzekutimet jashtëgjyqësore dhe zhdukjet e imponuara”, shkruan ekspertët e OKB-së. Raporti vjetor i Amnesty i referohet gjithashtu përpjekjeve të regjimit iranian për të shkatërruar provat e masakrës së vitit 1988, duke përfshirë prishjen e varrezave masive.
Autoritetet i penguan Baha’t të varrosnin të dashurit e tyre në parcela boshe në një varrezë afër Teheranit, duke këmbëngulur që t’i varrosnin midis varreve ekzistuese ose në vendin e afërt të varreve masive të Khavaran lidhur me masakrat e burgut të vitit 1988,” shkroi organizata në raportin e saj. Raporti i Amnesty theksoi gjithashtu shtypjen vdekjeprurëse të regjimit iranian ndaj protestuesve gjatë protestave të mëdha në Iran në vitin 2019 dhe mbuloi shtrirjen aktuale të kësaj masakre të tmerrshme.
Autoritetet vazhduan të fshehin numrin e të vrarëve gjatë protestave të nëntorit 2019, hodhën poshtë ankesat e familjeve të viktimave dhe vlerësuan forcat e sigurisë për shtypjen. Gjatë gjithë vitit, forcat e sigurisë shpërndanë tubime paqësore të të afërmve që kërkonin drejtësi dhe i rrahën dhe i ndaluan përkohësisht ata”, shton raporti.
Në raportin e saj vjetor, organizata e njohur për të drejtat e njeriut i referohet gjyqit në vazhdim të Hamid Noury (Abbasi), një zyrtar i burgut iranian i arrestuar në Suedi në vitin 2019. “Gjyqi i Hamid Nouri, i arrestuar në Suedi për përfshirje të dyshuar në masakrat e burgjeve në vitin 1988 , filloi në gusht nën parimin e juridiksionit universal.
Raporti vjetor i Amnesty-së thekson edhe një herë nevojën për të mbajtur përgjegjës regjimin iranian për shkeljet e të drejtave të njeriut. komuniteti botëror duhet të përdorë parimin e “juridiksionit universal” dhe të ndëshkojë kriminelë si Raisi.
SFONDI
Në verën e vitit 1988, mbi 30,000 të burgosur politikë u dërguan në trekëmbësh. Shumica ishin anëtarë dhe mbështetës të Organizatës së Muxhahedinëve të Popullit të Iranit (PMOI/MEK). Në vitin 1988, udhëheqësi suprem i atëhershëm i regjimit iranian, Ruhollah Khomeini, pa në të vërtetë, trashëgimtarin e caktuar dhe më vonë të shkarkuar të Khomeinit, i ndjeri Ayatollah Hossein Ali Montazeri, I cili u tha anëtarëve të Komisionit të Vdekjes më 14 gusht 1988: “Mxhahedinët e Popullit nuk janë individët; ato janë një ideologji dhe një botëkuptim. Ata kanë logjikë. Duhet logjika e duhur për t’iu përgjigjur logjikës së gabuar. Ju nuk mund ta korrigjoni gabimin me vrasje; ju vetëm e shpërndani atë.”
