NCRI – Keshilli Kombetare i Rezistences se Iranit zbuloi kete te enjte nje raport te rendesishem mbi taktikat e mashtrimit te regjimit Iranin dhe strategjite e negociatave me fuqite boterore lidhur me negocimet per ceshtjen berthamore.
Raporti special i zbuluar nga perfaqesuesi ne SHBA zyra ne Uashington e NCR, paraqiti negociatat ne Teherani me EU3 dhe P5+1. Alireza Jafarzadeh, Zevendes Drejtori NCRI-SHBA beri shpjegimin permes platforms online.
Raporti i cili u pergatit permes burimeve publike dhe burimeve brenda regjimit vlereson principet e negocimit nga perspektiva e regjimit dhe taktikat e perdorura nga Teherani per arritur objektivat dhe per te marre koncesione ne negociata.
Aspektet ushtarake te perjashtuara
Celsi i ketij raporti ishte insistimi i liderit suprem Ali Khamenei ne mostejkalimin e tre linjave ne negocimi.
• Jo akses inspektoreve tek zonat ushtarake
• Jo akses inspektoreve tek shkencetaret berthamore Iranian
• Jo ndalim te Kerkimit dhe Zhvillimit ne fushen berthamore
Korniza e specifikuar nga Khamenei sipas te ciles zyrtare te larte te regjimit kane qene ne konsesus me te. Kane qene qe bisedimet duhet te fokusohen ne zonat e zbuluara me perpara projektet dhe aspektet e programit berthamor te cilat nuk mund te mohohen.
“Ndekohe aparati ne teresine e tij sidomos zhvillimi i armeve dhe deget e ndryshme te tij duhet te mbeten te paprekura dhe te mospermendet gjate bisedimeve. Vemendja dhe fokusi per kete ceshtje duhet te margjinalizohet dhe duhet te marre plan dytesor ne bisedime.” Theksoi raporti i NCR.
“Te tre pikat me siper perbejne shtyllat kryesore te aspektit ushtarak te programit berthamor te iranianit. Me fjale te tjera linjat e kuqe per Khamenei kane qene pikat me te rendesishme dhe thelbesore te aspektit lidhur me programin e armeve berthamore dhe kete ai e ka perseritur dhe vazhdon ta perserise.
Shahin Gobadi i Keshillit Kombetar te Rezistences tha : Qellimi i “Khamenei ka qene te perftoje armet berthamore dhe qendresa e tre linjave te kuqe qarteson plotesisht linjat fundore te ketij projekti. Dicka nga e cila vazhdohet te mos hiqet dore.
Fatva e Khamenei, nje plan dhelprak i nje mullahi per te krijuar besim
Bazuar mbi raportin regjimit klerikal eshte fokusuar me dashje per ate qe pershkruhet si “Ndertimin e besimit” ne vend te transparences.
Nje nga argumentat kryesore per kete aspekt ka qene dhe qellimi i fatves nga Khamenei duke deklaruar qe armet dhe armet e shkaterrimit masiv duhet ndaluar.
“Gjithesesi me pak kerkim zbulojme se qellimi i kesaj fatve eshte thjeshte mashtrimi i komunitetit kombetar dhe asgje me shume, pasi nuk ka pasur asnje document te shkruar kunder armeve berthamore qe kane marre firmen dhe vulen e Khameneit. Eshte praktike standarte per te gjithe Fatvat te cilat leshohen ne kete menyre dhe ti jepen shtypit apo gazateve zyrtare online. Gjithashtu jo te gjithe fatvat ndaluese jane te detyrueshme per qeverine ose zyrtaret.
Raporti vecon se “Cdo fatva leshuar nga cilido mund te deklarohet e pavlere nga nje dekret i dyte”. Rastet me te rendesishme, dekreti i dyte jane rastet emergjente”
Gjetjet
Raporti rishikon dy perjudha ne te cilen perendimi, negociatat intevesive te perendimit dhe regjimit 2003-2004 dhe 2013-2015 ka qene aftesia per te dalluar shtate principe te menyres se si Teherani drejton takimet dhe taktikat e perdorura per te rritur objektivat.
Pikat kryesore ne principet e perqasjes se Teheranit.
1. Lideri suprem: vendimet merren nga niveli me i larte i regjimit Iranin. Praktikisht skuadra negociuse thjesht paraqet strategjine e diktura nga lideri i regjimit ne vecanti nga lideri suprem Ali Khamenei. Dhenia e vendimeve dhe e figurave ne bisedimet e programit nuklear nuk ka ndryshuar ne menyre te vecante gjate dy dekadave dhe perfaqesohet nga te njejtet individ.
2. Anashkalimi i dimensionit ushtarak. Per sa i takon Iranit, dimensioni ushtarak i programit berthamore eshte evituar aq sa eshte mundur nga bisedimet; ato ose nuk e kane diskutuar fare ose ne menyre te qellimshme kane minimizuar ose relativizuar ne minimum. Zonat ushtarake kane qene te perjashtuara nga inspektimet ne parim. Ne raste te vecanta kur i eshte dhene akses ka qene plotesisht i kontrolluar i kufizuar, i zbehte dhe i hartuar ne menyre te tille per tu perjashtuar nga tavolina e bisedimeve.
3. Negocihet vetem per zonat e zbuluara:
Negocimet dhe marreveshjam kane qene te fokusuara ne aspektet e pjeseve te zbuluara te programit berthamor dhe Teherani asnjehere nuk ka patur deshiren per te zbuluar aspekte te tjera te ketij programi.
4. Zgjatja e Agjencia Nderkombetare per Energjine Berthamore (IAEA):
Ne princip Teherani eshte perpjektur per ta bllokuar programin e inspektimit duke anashkaluar ofertat kryesore per kerkesat per sqarim. Duke kryjuar paqartesi dhe duke lene pyetjet e IAEA pa pergjigje. Edhe atehere kur ka dhene pergjigje pasi nuk ka patur opsion tjeter ka dhene vetem minimunin e te dhenave per te shmangur inspektime te metejshme.
5. Mbajtja e te gjithe infrastruktures berthamore:
Persa i perket Khameneit cdo pergjigje duhet bere per te ruajtur programin berthamore ne terenesine e tij. Ne vecanti kerkimi dhe zhvillimi nuk duhet te pushojne pergjate asnje momenti tek konjukturat.
6. Te ndertosh besim vetem permes fjaleve:
Kur jane paraqitur ceshtje serioze lidhur me programin Iranian berthamor regjimi ka ofruar premtime verbale duke perpjekur te krijoje besim duke perdorur informacionin tashme te zbuluar dhe duke shtyr dhe mos u pergjigjur kerkesave te investigimit te IAEA-se.
7. Mbajtja gjalle e bisedimeve.
Duke u mbeshtetur dhe pasur nje prirje drejt negocimit eshte perdorur nga Khamenei per te parandaluar komunitetin nderkombetar per te pasur nje vendimarrje te vendosur ndaj Iranit dhe ndaj projektit berthamore te tij dhe kjo sjellje mund te vazhdoje dhe kete here. Nderkohe qe Irani eshte i vendosur te mos e gjej veten ne nje pozicjon ku bisedimet te deshtojne pasi kjo mund te shtroje rrugen e nje adoptimi me te vendosur kundrejt Iranit.
Gjithashtu vleresimet e klasifikuara te marra nga rregjimi jane paraqitur ne raport edhe permes memos 1200 faqje te gjate te Hasan Ruhani si negociatori kryesore ne bisedimet berthamore me EU3 ne 2003-2004 dhe me vone publikimet e deklaratave te Ali Khamenei dhe publimeve te deklaratave te funksionareve te larte te regjimit.
