Pas rezolutës së Bordit të Guvernatorëve të IAEA të 21 nëntorit që dënon Iranin për dështimin për të bashkëpunuar me inspektimet bërthamore ndërkombëtare, regjimi iranian ka miratuar një strategji të dyfishtë mesazhesh, duke u luhatur midis kërcënimeve dhe vërejtjeve pajtuese. Kjo qasje e praktikuar mirë “polic i mirë, polic i keq” synon të kundërshtojë politikat e forta ndërkombëtare duke ekspozuar frikën e Teheranit nga pasojat reale për veprimet e tij.
Megjithatë, reagimet kontradiktore të regjimit nxjerrin në pah një mospërputhje të habitshme: ata duket se kanë harruar se po diskutojnë një program bërthamor që kanë shpenzuar me dekada duke e portretizuar para botës si vetëm për “qëllime paqësore”.
Disa orë pas miratimit të rezolutës, Behrouz Kamalvandi, zëdhënës i Organizatës së Energjisë Atomike të Iranit, njoftoi aktivizimin e menjëhershëm të centrifugave të avancuara dhe një rritje të konsiderueshme të pasurimit të uraniumit. Kamalvandi i karakterizoi këto lëvizje si pjesë të “masave kompensuese” të Teheranit në përgjigje të asaj që ai e quajti “një rezolutë politike, joreale dhe shkatërruese”. Një deklaratë e përbashkët nga Ministria e Jashtme e Iranit dhe Organizata e Energjisë Atomike e përforcoi këtë pozicion, duke sinjalizuar qëllimin e regjimit për të përshkallëzuar më tej aktivitetet e tij bërthamore.
#Iran News: Larijani Claims Tehran Can Achieve Military #Nuclear Readiness in 24 Hourshttps://t.co/KtTUnFtBPs
— NCRI-FAC (@iran_policy) November 19, 2024
Mes këtyre kërcënimeve, Ali Larijani, një këshilltar i lartë i liderit suprem Ali Khamenei, prezantoi një ton të ndryshëm. Larijani, një ish-kryetar i parlamentit dhe pasardhës i mundshëm i Ali-Akbar Ahmadian si Sekretar i Këshillit të Lartë të Sigurisë Kombëtare, sugjeroi në mediat sociale se regjimi është i hapur për të negociuar një “marrëveshje të re” nëse Shtetet e Bashkuara përmbushin kërkesat e tyre, duke përfshirë “kompensimin e dëmeve” dhe lëshime shtesë. Ai gjithashtu theksoi se Irani tashmë ka pasuruar uranium mbi 60%, duke e cilësuar këtë si një pikë presioni për të detyruar vendet perëndimore të pajtohen.
Ali Larijani i cilësoi shprehimisht komentet e tij si një ultimatum, duke sugjeruar se nëse SHBA-të duan që Irani të përmbahet nga zhvillimi i armëve bërthamore, ai duhet të përmbushë kërkesat e Teheranit për “kompensim” dhe lëshime të tjera për të arritur një “marrëveshje të re”.
Rezoluta e IAEA-s, e miratuar si përgjigje ndaj refuzimit të Iranit për të bashkëpunuar me hetimet në vendet e padeklaruara bërthamore, ka intensifikuar spekulimet për kthimin e dosjes bërthamore të Teheranit në Këshillin e Sigurimit të OKB-së. Aktivizimi i mekanizmit snapback të JCPOA do të rivendoste sanksionet e OKB-së të para vitit 2015 dhe do të shënonte një pikë kthese në përpjekjet globale për të mbajtur regjimin përgjegjës.
In light of @iaeaorg BoG resolution on the #Iranian regime's misconduct and failure to cooperate with the @UN watchdog, it's crucial to revisit over 3 decades of secretive activities and the NCRI's constant efforts to prevent a nuclear-armed pariah state.https://t.co/EiJenAsaiU https://t.co/lvD6qbumiY pic.twitter.com/qcXZLwOPO7
— NCRI-FAC (@iran_policy) June 5, 2024
Përgjigjet kontradiktore të Teheranit ndaj rezolutës së IAEA-s zbulojnë një regjim që është i guximshëm nga vitet e pajtimit perëndimor dhe i tmerruar nga pasojat reale. Mesazhimi i dyfishtë nuk është një shenjë fuqie, por një dredhi mbrojtëse që synon të vonojë veprimet e forta ndërkombëtare. Rezoluta e IAEA ka ekspozuar dobësitë e regjimit, duke sinjalizuar urgjencën për komunitetin ndërkombëtar për të shkuar përtej strategjive të dështuara të angazhimit.
Ndërsa bota i afrohet vendimeve kritike për programin bërthamor të regjimit, një qëndrim i bashkuar dhe vendimtar është thelbësor. Përgjegjësia për shkeljet e Teheranit duhet të bëhet gur themeli i politikës globale, duke çmontuar narrativën e regjimit të pashmangshmërisë dhe duke e detyruar atë të përballet me pasojat e sfidës së tij. Koha për të vepruar është tani.
