Kolapsi ekonomik i Iranit dhe trazirat sociale po afrohen në 2025

130

Imazh i krijuar nga AI që përshkruan një ekonomi në rënie të lirë

Ekonomia e Iranit në vitin 2025 po përballet me kriza të thella strukturore, rezultat i dekadave të keqmenaxhimit, sanksioneve ndërkombëtare, korrupsionit sistematik dhe çekuilibrave të përhapur në sektorë të ndryshëm ekonomikë. Zhvlerësimi i shpejtë i monedhës kombëtare, rënia e fuqisë blerëse, stagnimi industrial, ikja e kapitalit dhe ulja e PBB-së tregojnë një krizë që mund të çojë në trazira të gjera sociale dhe protesta.

Kolapsi i Monedhës Kombëtare dhe Rënia e Lirë e Tregut

Kursi i këmbimit të dollarit amerikan në tregun e lirë të Iranit, i cili në fillim të qeverisë së Masoud Pezeshkian ishte rreth 60,000 tomanë, tani ka kaluar shifrën e 100,000 tomanëve. Gazeta shtetërore Jahan Sanat raporton: “Kursi i këmbimit të rialit ndaj dollarit në vitin kalendarik pers 1403 (mars 2024 – mars 2025) arriti nivelin më të keq. Zhvlerësimi i rëndë i rialit i ka lënë njerëzit të zemëruar dhe të hutuar.” Kjo rënie e lirë e vlerës së monedhës kombëtare jo vetëm që ka nxitur inflacionin, por gjithashtu ka zhytur tregjet financiare në krizë.

Edhe bursa ka pësuar humbje të mëdha, me indeksin kryesor që ka rënë me 34,000 pikë, duke çuar në një eksod masiv të kapitalit privat. Në vend që të investohet në prodhim, likuiditeti po kanalizohet në valutë të huaj, ar dhe madje edhe investime jashtë vendit, duke përkeqësuar më tej paqëndrueshmërinë ekonomike.