Protestat dhe grevat e vazhdueshme në Iran pasqyrojnë një vetëdije sociale në rritje nëpër sektorë të ndryshëm, duke sinjalizuar një zhvendosje drejt kërkesave më radikale për ndryshime politike. Fillimisht të përqendruar në ankesat ekonomike dhe profesionale, këto protesta kanë fituar vrull dhe mbështetje më të gjerë, duke treguar që zhgënjimet e publikut nuk janë të kufizuara në çështje të izoluara, por janë pjesë e një konflikti më të thellë midis popullit iranian dhe regjimit.
Një aspekt domethënës i protestave është pjesëmarrja e infermierëve, të cilët kanë dalë në rrugë duke kërkuar paga më të mira, trajtim të drejtë dhe kushte të përmirësuara të punës. Protestat e tyre, të theksuara nga parulla si “Drejtësia për Infermierët” dhe “Ndaloni shfrytëzimin e stafit infermieror”, kanë fituar mbështetje nga segmentet e publikut dhe madje disa brenda komunitetit mjekësor. Kjo mbështetje e gjerë sugjeron që çështjet me të cilat përballen infermierët janë bërë emblematike e shqetësimeve më të gjera shoqërore për pabarazinë, shfrytëzimin dhe korrupsionin. Këto protesta kanë vazhduar me javë të tëra, veçanërisht në rajone si Isfahan.
September 7—Isfahan, central Iran
Nurses resume rallies, protesting low wages, unfair tariff laws, poor working conditions, and other problems.#IranProtests pic.twitter.com/TFflvuipyr— People's Mojahedin Organization of Iran (PMOI/MEK) (@Mojahedineng) September 7, 2024
Përtej infermierëve, sektorët e tjerë janë bashkuar me protestat, duke pasqyruar një pakënaqësi mbarëkombëtare. Punëtorët nga industri të ndryshme, përfshirë naftën, gazin, telekomunikacionin dhe bujqësinë, kanë organizuar demonstrime për çështje të tilla si pagat e papaguara, kushtet e dobëta të punës dhe çmimet e vendosura nga qeveria që nuk arrijnë të mbulojnë kostot në rritje. Për shembull, Blegtori të qytetit Yazd protestuan duke derdhur qumështin e tyre, duke demonstruar situatën e rëndë ekonomike të shkaktuar nga inflacioni dhe politikat e ndenjura të çmimeve të qeverisë.
Pensionistët gjithashtu janë shfaqur si një grup kryesor në protesta, veçanërisht ata nga sektorët e Sigurimeve Shoqërore dhe të Shërbimit Civil. Ata kanë mbajtur mitingje nëpër disa qytete, përfshirë Teheranin, Isfahan dhe Ahvaz, duke protestuar kundër politikave të korruptuara të regjimit që i kanë lënë ata me pensione të pamjaftueshme. Këta pensionistë, shumë prej të cilëve kanë kaluar jetën e tyre në shërbimin publik, tani e gjejnë veten duke luftuar për të mbijetuar, dhe protestat e tyre kanë marrë gjithnjë e më shumë një ton politik, duke denoncuar jo vetëm keqmenaxhim ekonomik, por edhe politika më të gjera të regjimit.
September—Isfahan, central Iran
Retirees of the steel industry hold protest rally, demanding higher pensions and other basic rights.#IranProtestspic.twitter.com/k0Wlbhb4Oe— People's Mojahedin Organization of Iran (PMOI/MEK) (@Mojahedineng) September 1, 2024
Ndërsa protestat kanë vazhduar, ato kanë evoluar nga të qenit kryesisht në lidhje me ankesat profesionale dhe ekonomike për të përfshirë kërkesa më të gjera sociale dhe politike. Kjo zhvendosje është e dukshme në parullat e thirrur nga protestuesit, të cilët kanë lëvizur përtej thirrjeve për përmirësimin e kushteve të jetesës për kërkesat për liri, drejtësi dhe fund të korrupsionit dhe shtypjes së qeverisë. Në Kermanshah, për shembull, pensionistët brohorisnin parulla që mbështesin infermierët dhe dënonin politikat e luftënxitjës dhe ekzekutimit të regjimit. Ata deklaruan, ” luftënxitjen është e mjaftueshme, tabelat tona janë bosh”, duke lidhur luftërat e tyre ekonomike me ndërhyrjet e kushtueshme rajonale të qeverisë.
Përgjigja e regjimit ndaj këtyre protestave është shënuar nga shtypja. Forcat e sigurisë kanë sulmuar dhe arrestuar protestuesit, veçanërisht punëtorët dhe aktivistët e përfshirë në greva. Në Arak, punëtorët nga fabrika e Wagon Pars kanë qenë në grevë për më shumë se një muaj për shkak të pagave të papaguara, dhe protestat e tyre janë takuar me dhunë nga autoritetet, duke rezultuar në arrestime dhe lëndime.
September—Iran
Workers of the Wagon Pars train and locomotive manufacturer in Arak intend to go to Tehran to continue their protests in front of the presidential palace despite threats and arrests by security forces. pic.twitter.com/WcBQdY9oal— People's Mojahedin Organization of Iran (PMOI/MEK) (@Mojahedineng) September 1, 2024
Megjithë përpjekjet e regjimit për të shtypur këto lëvizje, protestat kanë vazhduar dhe shihen gjithnjë e më shumë si pjesë e një beteje më të madhe për ndryshime politike. Uniteti midis grupeve të ndryshme shoqërore, siç janë pensionistët, infermierët dhe punëtorët, është bërë një tipar përcaktues i këtyre demonstratave. Ndërsa më shumë grupe bashkohen me protestat dhe masat shtypëse të regjimit nuk arrijnë të shuan trazirat, lëvizja po evoluon në një thirrje më të gjerë për ndryshime themelore politike. Shumë protestues tani e shohin unitetin dhe organizimin si mënyrën e vetme për të arritur qëllimet e tyre, me thirrjet për liri dhe një fund të shtypjes duke bërë jehonë në të gjithë vendin.
Këto protesta sugjerojnë që Irani po përjeton një moment revolucionar, pasi grupe të ndryshme të shtypura bashkohen për të kërkuar jo vetëm drejtësi ekonomike, por edhe liri politike dhe një fund të sundimit autoritar të regjimit. Radikalizimi në rritje i protestave tregon për një shoqëri në prag të transformimit të rëndësishëm shoqëror dhe politik.
