Gjatë sesionit të 79-të të Komitetit të Tretë të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, përfaqësues nga vende të ndryshme shprehën shqetësime serioze për të drejtat e njeriut në Iran. Dialogu u informua nga raporti i raportueses speciale Mai Sato, i cili theksoi abuzimet sistematike, diskriminimin dhe një rritje alarmante të ekzekutimeve nën regjimin aktual iranian.
Raportuesja Speciale Mai Sato dha një vlerësim kritik të situatës së të drejtave të njeriut në Iran, duke theksuar se ndërsa sanksionet mund të kenë ndikime negative, ato nuk duhet të përdoren nga regjimi si justifikim për shkeljet e tij të të drejtave të njeriut. “Zgjidhja e tensionit nuk mund të jetë thjesht nënshtrimi i të drejtave të njeriut ndaj preferencave kulturore dhe fetare,” vuri në dukje Sato, duke theksuar universalitetin e të drejtave të njeriut. Ajo vuri në dukje përdorimin joproporcional të dënimit me vdekje, veçanërisht kundër pakicave etnike dhe fetare dhe shkelësve të mitur, dhe theksoi, “Gratë kanë të drejtë të marrin pjesë në shoqëri, të ruajnë sigurinë dhe autonominë e tyre, pavarësisht nëse mbajnë hixhabin apo jo”. Sato u bëri thirrje autoriteteve iraniane që të ndalojnë ndëshkimin e grave që zgjedhin të mos respektojnë ligjet e detyrueshme të hixhabit dhe iu drejtua hapësirës në tkurrje për mospajtimin civil, ku qytetarët janë në shënjestër për shprehje paqësore.
#Iran: must prioritize women’s rights, the right to life, and improve transparency, says UN expert @drmaisato . In her first report, she highlights the alarming increase in executions and the deteriorating #humanrights situation for women and girls.https://t.co/RcrIryMaw3 pic.twitter.com/rUU8rLYILb
— UN Special Procedures (@UN_SPExperts) November 1, 2024
Bashkimi Evropian shprehu shqetësim të thellë për shkeljet e vazhdueshme të të drejtave të njeriut nga regjimi iranian, duke theksuar “diskriminimin e vazhdueshëm, në ligj dhe në praktikë, dhe shtypjen e grave dhe vajzave dhe pakicave etnike, fetare dhe gjuhësore”.
Republika Çeke u përafrua me deklaratën e BE-së dhe vuri në dukje rritjen e mprehtë të ekzekutimeve.
Përfaqësuesi i Shteteve të Bashkuara dënoi praktikat e regjimit, duke përfshirë arrestimet arbitrare, torturat dhe shtypjen e dhunshme të kundërshtarëve. SHBA vunë në dukje se arrestimet dhe ndalimet arbitrare, dhuna me bazë gjinore, torturat, gjyqet e padrejta dhe mbylljet e internetit pasqyrojnë armiqësinë e regjimit ndaj të drejtave universale të njeriut.
Congrats to @drmaisato on her first ID at Third Committee including laying out a clear vision for the next 6 years of the mandate. Iran’s offer of providing ‘information’ is promising. @BirkbeckUoL @impactiran https://t.co/aUKcqGCtlU
— Ahmed Shaheed (@ahmedshaheed) November 2, 2024
Franca dënoi fuqimisht përdorimin në rritje të dënimit me vdekje nga Irani, duke nënvizuar ekzekutimin e fundit të shtetasit të dyfishtë gjermano-iranian Jamshid Sharmahd si një shembull të qartë.
. “Ne mbetemi thellësisht të shqetësuar nga shtypja e vazhdueshme e grave dhe vajzave nga Irani dhe persekutimi i avokatëve të të drejtave të njeriut të grave”, tha përfaqësuesi australian.
Përfaqësuesi norvegjez i bëri thirrje Iranit, si në forumet dypalëshe ashtu edhe në ato shumëpalëshe, të heqë dënimin me vdekje dhe theksoi shqetësimet e veçanta në lidhje me përdorimin e tij kundër shkelësve të mitur. Duke iu drejtuar raportueses speciale, Norvegjia shprehu keqardhjen që mbajtësve të mandatit të mëparshëm iu mohua hyrja në Iran. Ai pyeti se si komuniteti ndërkombëtar mund ta mbështeste më së miri punën e saj dhe të siguronte që ajo të kishte mjetet e nevojshme për të raportuar në mënyrë efektive mbi situatën e të drejtave të njeriut në Iran.
UN Special Rapporteur on the situation of human rights in Iran @drmaisato speaks at the Third Committee, 38th plenary meeting – General Assembly, 79th session pic.twitter.com/kEY7UTx0LT
— IRAN HRM (@IranHrm) November 1, 2024
Përfaqësuesi i Islandës theksoi se “situata e rëndë e të drejtave të njeriut në Republikën Islamike të Iranit duhet të trajtohet” për të arritur drejtësi dhe për t’iu përgjigjur thirrjeve të njerëzve për të drejtat e tyre.
Irlanda dënoi diskriminimin dhe shtypjen e vazhdueshme të komunitetit Bahá’í në Iran dhe shprehu shqetësim të fortë për përdorimin e tepruar të forcës dhe arrestimet arbitrare të grave, duke kërkuar lirimin e menjëhershëm të të gjithë atyre që u arrestuan padrejtësisht.
Mbretëria e Bashkuar shprehu shqetësim serioz për përdorimin e gjerë të dënimit me vdekje nga Teherani, duke vënë në dukje se ekzekutimet kanë arritur nivele kritike, shpesh për krime që nuk përmbushin pragun e veprave të rënda sipas ligjit ndërkombëtar.
Representative of @EUatUN at the UNGA Third Committee 38th plenary meeting reiterates the @eu_eeas opposition to the use of the death penalty and strongly condemns all executions, among others of juvenile offenders, dissidents and protesters. #StopExecutionsinIran pic.twitter.com/oxAUwuK8Ku
— IRAN HRM (@IranHrm) November 1, 2024
Ukraina dënoi shkeljet e rënda të të drejtave të njeriut në Iran, duke përfshirë shtypjen e protestave paqësore dhe rritjen e ekzekutimeve që përfshijnë gra dhe fëmijë. Përfaqësuesi nënvizoi shtypjen e brendshme të Iranit dhe lidhjen e tij me sjelljen ndërkombëtare, duke përmendur sigurimin e 1000 dronëve Shahed për Rusinë, të cilët kanë shkaktuar viktima civile dhe dëmtime të infrastrukturës në Ukrainë.
Zvicra shprehu shqetësim të thellë për rritjen e vazhdueshme të ekzekutimeve në Iran, me mbi 600 të raportuar vetëm në vitin 2024. Përfaqësuesi zviceran i kërkoi Iranit të kthejë këtë prirje dhe të kufizojë dënimin me vdekje në krimet më të rënda si një hap drejt heqjes.
Australia remains deeply concerned by Iran's use of the death penalty, including against women and girls, juvenile offenders political opponents, protesters and ethnic and religious minorities.
We continue to call on Iran to cease executions.
Read more: https://t.co/ZSHDTHHbkq pic.twitter.com/B1lcMHbjzO
— Ambassador James Larsen 🇦🇺🇺🇳 (@AustraliaUN) November 1, 2024
Përfaqësuesi kanadez i bëri thirrje Teheranit që të promovojë të drejtat e njeriut duke bashkëpunuar plotësisht me Raportuesen Speciale dhe duke lejuar akses të papenguar në informacion dhe në vend. Përfaqësuesi pyeti se si Raportuesja Speciale planifikon të adresojë mungesën e vazhdueshme të llogaridhënies për shkeljet e të drejtave të njeriut në Iran.
Këto deklarata pasqyrojnë një dënim të gjerë ndërkombëtar të praktikave të të drejtave të njeriut të Iranit, duke theksuar nevojën për llogaridhënie dhe reforma në përputhje me standardet globale.
Diktatura klerikale në Iran mbetet e mbështetur nga represioni i brendshëm dhe agresioni i jashtëm, duke përdorur ekzekutimet dhe dhunën si mjete kyçe për të mbajtur kontrollin.
