Duke nderuar 2-vjetorin e Kryengritjes së Iranit 2022
Vdekja tragjike e 22-vjeçares Mahsa Amini më 16 shtator 2022, katalizoi një nga protestat më domethënëse në historinë moderne të Iranit. Gjatë muajve në vijim, demonstratat shpërthyen në më shumë se 200 qytete, të shënuara nga një thirrje e fuqishme për liri dhe barazi. Në qendër të kësaj lëvizjeje ishin gratë e reja iraniane, të cilat udhëhoqën akuzën për ndryshim dhe frymëzuan miliona me trimërinë e tyre.
Dy vjet më vonë, është e qartë se kryengritja e vitit 2022 ka ndryshuar në mënyrë të pakthyeshme peizazhin e politikës iraniane. Protestat, të karakterizuara nga thirrja e tubimit “Vdekje shtypësit, qoftë Shah apo Udhëheqës”, nënkuptonin një refuzim të thellë të sundimit autokratik dhe një aspiratë për një shoqëri më demokratike. Aftësia e regjimit për t’u kthyer në gjendjen e mëparshme të stabilitetit është minuar ndjeshëm nga trazirat.
Jetët shkurtohen, por nuk harrohen kurrë
Kryengritja e vitit 2022 pa gati 800 njerëz të vrarë dhe mbi 40,000 të ndaluar dhe torturuar. Në mesin e atyre që humbën jetën ishin të shumta gra dhe vajza të guximshme që sakrifikuan gjithçka në kërkim të lirisë. Vdekja e tyre nënvizon çmimin e rëndë të luftës për drejtësi, por trashëgimia e tyre vazhdon të frymëzojë dhe mobilizojë rezistencën kundër shtypjes.
Trashëgimia e Rezistencës: Shpirti i pathyeshëm i grave të Iranit
Aktiviteti i të rejave në kryengritjen e 2022 është pjesë e një konteksti më të gjerë historik. Gratë në Iran kanë sfiduar prej kohësh politikat represive të regjimit, që datojnë që nga goditjet e dhunshme të viteve 1980. Gjatë asaj periudhe, mijëra gra u burgosën, u torturuan dhe u ekzekutuan për kundërshtimin e doktrinave fetare dhe politike të regjimit. Shumë prej tyre ishin të lidhur me Organizatën e Muxhahedinëve të Popullit të Iranit (PMOI/MEK), një lëvizje e organizuar e rezistencës që ka luajtur një rol vendimtar në disidencën iraniane që atëherë.
Pavarësisht represionit të rëndë, qëndrueshmëria e këtyre grave vetëm sa është forcuar me kalimin e kohës. Ata vazhdojnë të jenë një forcë lëvizëse brenda PMOI/MEK, duke demonstruar se përpjekjet e regjimit për të shtypur zërat e tyre vetëm sa i kanë bërë ata më të zhurmshëm dhe më të vendosur.
Vuajtje, por më e fortë: Flakët e shpresës digjen më të ndritshme se kurrë
Dy vjet pas kryengritjes, regjimi iranian është në gjendjen më të dobët. Protestat shënuan një moment kyç, duke përfaqësuar jo vetëm një reagim ndaj ankesave specifike, por një deklaratë më të gjerë kundërshtimi kundër tiranisë. Trazirat aktuale pasqyrojnë një pakënaqësi të thellë me regjimin dhe një angazhim të ripërtërirë për liri.
Gratë kanë duruar një shtypje të konsiderueshme, duke përfshirë dhunën, burgosjen dhe vdekjen. Megjithatë, këto sakrifica kanë forcuar vendosmërinë e protestuesve në vend që të thyejnë shpirtin e tyre. Figura të tilla si Nika Shakarmi dhe Hadis Najafi janë bërë simbole të luftës së vazhdueshme, duke frymëzuar një brez të ri iranianësh që të vazhdojnë të luftojnë për të drejtat e tyre.
Ndërsa festohet përvjetori i dytë i kryengritjes, protestat e përhapura në të gjithë Iranin zbulojnë një pakënaqësi të qëndrueshme me regjimin aktual. Veprimet e Njësive të Rezistencës PMOI, shumë të udhëhequra nga gra, sugjerojnë se trazirat e mëtejshme janë të pashmangshme. Sakrificat e të rënëve, përfshirë Mahsa Amini dhe Armita Geravand, vazhdojnë të ndezin zjarrin e rezistencës.
Maryam Rajavi, Presidentja e zgjedhur e Këshillit Kombëtar të Rezistencës së Iranit, e përmbledh këtë frymë qëndrueshmërie në një fjalim të vitit 1996, duke parashikuar se vetë gratë që regjimi kërkonte të shtypte do të sillnin përfundimisht rënien e tij. Vendosmëria e popullit iranian, veçanërisht e grave të tij, mbetet e palëkundur. Kërkimi për liri është më energjik se kurrë dhe shpresa për një Iran demokratik bëhet më e fortë çdo ditë që kalon.