Saturday, July 27, 2024

Bombardimi i AMIA-s: Argjentina drejton me gisht Iranin në vendimin historik

Gjykata më e lartë penale e Argjentinës lëshoi së fundmi një vendim novator, duke ia atribuar përgjegjësinë Iranit për bombardimin shkatërrues të vitit 1994 në qendrën e komunitetit hebre AMIA në Buenos Aires. Ky zhvillim domethënës në hetimin e gjatë e kategorizon sulmin si “krim kundër njerëzimit” dhe e përcakton Iranin si “shtet terrorist”. Deklarata e gjykatës, e zbuluar në dokumentet e publikuara të enjten, më 11 prill, jo vetëm që shënon një hap vendimtar përpara në kërkimin e drejtësisë për 85 jetët e humbura dhe gati 300 individë të plagosur, por gjithashtu ofron një rrugë ligjore për viktimat që të ndjekin përgjegjësinë.

Sulmi, i njohur si bombardimi AMIA, ndodhi më 18 korrik 1994, duke synuar ndërtesën e Shoqatës së Ndërsjellë Argjentine-Izraelite (AMIA) në Buenos Aires. Ishte një nga incidentet terroriste më vdekjeprurëse në historinë e Argjentinës. Hetimet shpejt treguan për përfshirjen iraniane, me Hezbollahun libanez dhe degën e tij Ansar Allah që kryen sulmin si përfaqësues të regjimit iranian.

Të enjten, më 7 dhjetor 2017, një gjykatës federal në Argjentinë lëshoi urdhra arresti për ish-presidenten e vendit, Cristina Fernandez de Kirchner, së bashku me disa nga bashkëpunëtorët e saj, duke përfshirë ministrin e saj të Punëve të Jashtme, Hector Timerman. Ata u akuzuan për “tradhti” për gjoja fshehjen e përfshirjes së zyrtarëve të regjimit iranian në bombardimin AMIA.

Interpoli lëshoi Njoftimet e Kuqe për disa zyrtarë iranianë të dyshuar për përfshirje në bomba, duke theksuar dimensionin ndërkombëtar të hetimit. Megjithatë, ndjekja e drejtësisë u përball me pengesa, duke përfshirë vrasjen e prokurorit kryesor argjentinas Alberto Nisman në vitin 2015, i cili po hetonte në mënyrë aktive rastin. Ai dyshohet se ishte gati të zbulonte prova që akuzonin ish-presidentin e argjentinasit për fshehje.

Pavarësisht këtyre sfidave, vendosmëria për t’i kërkuar llogari përgjegjësve për bombardimin AMIA vazhdoi. Kardinali Jorge Mario Bergoglio, i cili më vonë u bë Papa Françesku, ishte një nga figurat e para publike që mbrojti drejtësinë në këtë rast. Mbështetja e tij, së bashku me presionin e vazhdueshëm nga qarqe të ndryshme, ndihmuan për të mbajtur në qendër të vëmendjes hetimin.

Rezistenca iraniane luajti një rol vendimtar në ekspozimin e përfshirjes së regjimit iranian në bombardime, sigurimin e inteligjencës kritike dhe nxitjen për veprime ndërkombëtare. Më 10 gusht 1994, Washington Post botoi një artikull me burim nga Këshilli Kombëtar i Rezistencës së Iranit (NCRI). Raporti implikonte shumë zyrtarë të rangut të lartë në Teheran, siç u zbulua nga Post.

Sulmi i 7 tetorit dhe kriza e vazhdueshme në Gaza shërbejnë si kujtues prekës të kostos njerëzore të terrorizmit dhe nevojës urgjente për veprime të bashkërenduara për të adresuar shkaqet e tij rrënjësore. Mbështetja e regjimit iranian për grupet militante përkeqëson konfliktet dhe minon përpjekjet për të arritur paqen dhe stabilitetin e qëndrueshëm në Lindjen e Mesme. Prandaj, mbajtja e regjimit përgjegjës për sponsorizimin e terrorizmit nuk është vetëm një çështje drejtësie, por edhe një hap vendimtar drejt parandalimit të gjakderdhjes së mëtejshme dhe promovimit të paqes në rajon.