E Martë, 26 Korrik 2016
NCRI – Në verën e vitit 1988, regjimi iranian ekzekutoi menjëherë dhjetëra mijëra të burgosur politikë që mbaheshin në burgjet në të gjithë Iranin. Kjo masakër është kryer në bazë të një fetva të bërë udhëheqësi Supreme i regjimit të atëhershëm Ruhollah Khomeini.
Ka indikacione të forta se fatwa e Khomeinit, e cila çoi në masakrën e 30.000 të burgosurve politikë në Iran, është lëshuar më 26 Korrik 1988.
Regjimi iranian nuk ka pranuar këto ekzekutime, ose të japë ndonjë informacion se si u vranë shumë të burgosur.
Shumica e të ekzekutuarve ishin duke vuajtur dënimin për aktivitetet e tyre politike, ose që kishin mbaruar dënimet e tyre, por janë mbajtur ende në burg.
Disa prej tyre kishte qenë më parë në burg dhe u lirua, por u arrestuan përsëri dhe u ekzekutuan gjatë masakrës.
Vala e masakrës së të burgosurve politikë ka filluar në fund të korrikut dhe ka vazhduar për disa muaj.
Deri në kohën që përfundoi në vjeshtë e vitit 1988, disa nga 30.000 të burgosur politikë, shumica e aktivistët e Organizatës Popullore Mojahedin të Iranit (PMOI ose MEK), u masakruan.
Një faqe e një varri masiv për disa nga viktimat e masakrës së të burgosurve politikë të vitit 1988 në Iran
Ekzekutimet masive të burgosurve në vitin 1988 filloni me dekreti e vdekjes së Khomeinit
Në fazat e fundit të luftës Iran-Irak, Khomeini i cili mendonte se humbja ishte i pashmangshëm, vendosi të marrë hak tek të burgosurit politikë. Duke dhënë fetva (dekrete fetare) urdhër ekzekutimin të të gjithë atyre që nuk ishin “penduar” dhe nuk ishin të gatshëm për të bashkëpunuar plotësisht me regjimin.
Me fillimin e masakrës, cdo ditë qindra të burgosurë politikë janë varur dhe kufomat e tyre u varrosën me ngut në varret masive në të gjithë qytetet e mëdha, në veçanti në Teheran.
Khomeini dekretoi: “Kushdo që në çdo fazë vazhdon të bëjë pjesë në Monafeqin (term fyes të regjimit për të përshkruar PMOI / MEK) duhet të ekzekutohet. Asgjesimi i menjëhershëm i armiqëve të Islamit.”. Ai vazhdoi duke shtuar: “… Ata që janë në burgje e të gjithë vendit dhe mbeten të palëkundur në mbështetjen e tyre për MEK / PMOI po hapin luftë ndaj Perëndinë dhe janë të dënuar me ekzekutimin … Është naive të tregoshë mëshirë për ata që luftojnë ndaj Perëndinë. Dekreti i Vdekjes nga
“Khomeini” “për ekzekutimet masive të burgosurve politikë iranian në vitin 1988.
“Komisioni Vdekjes” i masakrës së të burgosurve politikë të vitit 1988
Khomeini caktoi një “Komision Amistie” për burgjet. Në të vërtetë ky ishte një “Komision Vdekje” i përbërë nga tre persona:. Një përfaqësues i Ministrisë së Inteligjencës, një gjyqtar fetare dhe një prokuror Vendimesh. Vendimi përfundimtar jepej nga zyrtari i Ministrisë së Inteligjencës. Ata mbajtën një gjykim për disa minuta që interpretohej më shumë një seancë të integrimit. Pyetjet ishin të fokusuar nëse i dënuari vazhdon të ketë ndonjë aleancë me PMOI (MEK). Të burgosurit e PMOI ishin më shumë se 90 për qind e atyre që u morë para “Komisionit të vdekjes.” Në qoftë se të burgosurit nuk ishin të gatshëm për të bashkëpunuar tërësisht me regjimin kundër PMOI, ai shihej si një shenjë simpatije ndaj organizimit dhe dënimi ishte ekzekutimi i menjëhershëm. Detyra e Komisionit të vdekjes ishte të përcaktonin nëse një i burgosur ishte “armik i Perëndisë” ose jo. Në rastin e të burgosurve Mojahedin, përcaktimi shpesh është bërë vetëm me anë të një pyetje të vetme në lidhje me përkatësinë e tyre partiake. Ata që thanë “Mojahedin” në vend të “Monafeqin” u dërguan për t’u varur.
Anëtarët e komisionit të vdekjes
Mbështetesi i Khomeinit protestoi ekzekutimin e nxituar të burgosurve në masakrën e vitit 1988
Nxitimi për të ekzekutuar ishte aq i pështirë sa e ngadalësim. Por Khomeini urdhëroi që nuk duhet të ketë mëshirë për askënd, duke përfshirë edhe adoleshentët. Ai tha se gratë shtatzëna nuk duhet të disa nga njerzitë më të ngushtë të Homeinit,si Hossein Ali Montazeri, mbështes i Khomeinit, kishte dyshime dhe protestoi në lidhje me këtë. Në letra për Khomeinin, Montazeri bëri thirrje për një lehtësim dhkursehen, ose të kenë mundësinë për të lindur fëmijën e tyre dhe duhet të ekzekutohet menjëherë.
Në dhjetor të vitit 2000, Montazeri publikoi kujtimet e tij. Libri zbuloi dokumente tronditëse mbi krimet e kryera nga regjimi klerikale, emëruar si masakra e tmerrshme e 30.000 të burgosurve politikë, në vitin 1988 me urdhër të Khomeini.
Libri Montazeri nuk ishte i pari dokument informues në botën për këtë masakër. Lajmet në lidhje me kasaphanës tashmë kishin filluar të rrjedh përmes perdes së hekurt të censurës së vendosur nga mullahëve për të siguruar një errësim i plotë mbi krimet e tyre.
Teksti i letrës së Montazeri për Khomeini më 31 korrik të vitit 1988, duke u ankuar se ekzekutimi në masë i të burgosurve të Mojahedin (PMOI / MEK) do të rrisë vetëm legjitimitetin e tyre dhe të apelit popullore.
Khomeini kërkohet konfirmin të plotë nga zyrtarë e regjimit
Të gjithë zyrtarët e regjimit të asaj kohe dhanë konfimin e plotë për këtë masakëre, në të kundert ata do të shkarkoheshin nga detyra . Ayatollah Montazeri, i cili protestoi në lidhje me masakrën u shkarkua nga Khomeini në mars të vitit 1989. Kujtimet e Montzaeri në Dhjetor 2000 tregojnë situatën tronditëse dhe shkallën e tmerrshme të masakrës. Ajo që i dha peshë zbulesës së tij është se ato janë bërë nga një njeri i cili në kohën e ekzekutimeve u caktuar nga pasardhësin zyrtar i Khomeini dhe autoriteti i dytë më i lartë në Iran. Megjithatë, kur ai erdhi për të masakruar të burgosurit politikë, Khomeini nuk ka treguar mëshirë ndaj të panënshtruarve edhe Montazeri.
Roli i Hassan Rouhani në masakrën e vitin 1988 e të burgosurve politikë
Hassan Rouhani ishte zëvendës shefi i komandës së forcave të armatosura të regjimit në atë kohë. Për më tepër, që nga viti 1982 ai ishte anëtar i Këshillit të Lartë të Mbrojtjes së regjimit dhe anëtar i Këshillit Qendror të Shtabit të Logjistikës së Luftës.
Në atë pozitë, ai ishte plotësisht në dijeni të këtij krimi të shëmtuar.Kjo tregon se nocioni i Rouhani për një “moderim” dhe “reformë” është absolutisht absurde dhe i pabazë. Në fakt ai, si të gjithë zyrtarët e tjerë të lartë të regjimit, është fajtor për këtë krim të shëmtuar.
Vlerësimi ndërkombëtar
Ka pasur pak vëmendje të ndërkombëtare për krimet kundër njerëzimit.
Në vitin 2008, njëzet vjet pas masakrës Amnesty International “ndryshoi thirrjen e saj që ata që janë përgjegjës për masakrën duhet të mbajnë përgjegjësi. Nuk duhet të ketë pafajësi për shkeljet të tilla të rënda të drejtave të njeriut, pavarësisht se kur janë kryer.” shtoi Amnesty: “Ata që janë përgjegjës për vrasjen – një nga abuzimet më të këqija të kryera në Iran – duhet të ndiqen penalisht dhe të provohet në mënyrë të rregullt dhe të ligjëshme në gjykatën dhe të gjitha garancitë e nevojshme procedurale, në pajtim me standardet ndërkombëtare për gjykim të drejtë.”
Drejtësia nuk është vënë ende
Masakra e vitit 1988 mbetet të jetë një nga njollat më të errëta në historinë e njerëzimit, si dhe një nga më pak të ekspozuar dhe të diskutuarat.
Disa ekspertë të drejtave të njeriut e kanë përshkruar atë si krimi më të madh të shekullit kundër njerëzimit 20-vjet pas Luftës së Dytë Botërore që ka mbetur pa u ndëshkuar.
Është ironi e këtij episodi shumë të errët, shkelja e të drejtave të njeriut në të cilin regjimi iranian ka qenë më i suksesshëm në mbajtjen e 1988 vrasjeve sekret nga komiteti ndërkombëtare dhe madje edhe nga shumë iranianë. Deri tani, pothuajse të gjithë e dinë mbretërimin e terrorit që pasoi menjëherë Revolucionin Islamik, fushatë për vrasje e qeverisë iraniane jashtë vendit, dhe ” Chain Murders ” që ka në shënjestër intelektualë të opozitës dhe aktivistët në fund të viteve 1990. Tragjikisht, ka shumë pak ndërgjegjësim publik për ekzekutimet e kryera në vitin 1988.
Atje jo vetem që ka munguar ndjekja e kriminelëve të cilët kan kryer vrasje të tmerrshme në atë periudhë , por regjimi vazhdon të mohojë atë që ka ndodhur.
Regjimi iranian vazhdon të mohojë eliminimet e vitit 1988 të burgosurve të opozitës. Asnjë nga autorët apo zyrtarët e lartë të regjimit nuk është sjellë para drejtësisë, duke përfshirë liderin aktual Ali Khamenei, që duhet të mbajë përgjegjësi për veprimet e bëra.
Heshtja e 28 viteve të fundit duhet të thyet. OKB-ja duhet të nisë një hetim të pavarur në lidhje me krimet e shëmtuara kundër njerëzimit, pas Luftës së Dytë Botërore.
